OBXECTO: Dispositivo de acollida e emerxencia para a acollida de mulleres vítimas de explotación sexual e trata de seres humanos con fins de explotación sexual

ANO: 2021

FINANCIACIÓN: Secretaría Xeral de Igualdade

O Dispositivo ten como principal finalidade proporcionar, ás mulleres que viven en contextos de prostitución e/ou son vítimas de trata de persoas con fin de explotación sexual, un espazo seguro para levar a cabo un proceso de recuperación persoal e de autonomía plena para acadar a súa integración persoal, social, cultural e laboral-formativa.

Acoller, protexer, dar seguridade, apoio profesional, así como proporcionar un fogar e certa independencia económica é fundamental para abordar de xeito integral o proceso de recuperación e restablecemento das mulleres que viven nesta situación.

O Dispositivo de EMERXENCIA e Acollida.

O Dispositivo de emerxencia e acollida é un inmoble de aluguer que se localiza nunha zona discreta da cidade de Santiago de Compostela. É importante salvagardar o seu enderezo así como mudalo cada certo tempo xa que está a disposición de mulleres que son ou nalgún momento foron vítimas de trata, das mafias ou de calquera outro delito relacionado coa prostitución e tamén daquelas que buscan unha vivenda de transición cara unha autonomía persoal.

O Dispositivo posibilita unha residencia temporal, onde as mulleres contan co tempo necesario para a súa recuperación emocional e de reflexión. Nese tempo trátase de potenciar os seus recursos persoais para afrontar situacións futuras, que sexan mulleres autónomas, independentes e capaces de elaborar un proxecto vital. Falamos dun lugar seguro no que poden residir por un período máximo de tres meses, prorrogable por outro período igual (máximo 6 meses), tendo sempre en conta excepcións valorando a situación persoal pola que pasa cada muller.

É fundamental destacar a importancia das relacións que se establecen no Dispositivo de acollida e emerxencia xa que, ao lograr un maior grao de interacción e achegamento, afóndase no coñecemento da situación de cada muller e do propio contexto no que se traballa. Este feito permítenos, ademais de realizar unha intervención máis completa, identificar a posibles vítimas de trata.

Malia que na maior parte dos casos non hai denuncia, se seguimos a definición do Protocolo de Palermo, un número moi elevado de mulleres son, efectivamente, vítimas de trata.

“Protocolo de Palermo” no seu artigo 3, define a trata de persoas como “a captación, o transporte, o traslado, a acollida e a recepción de persoas, recorrendo á ameaza ou ao uso da forza ou outras formas de coacción, ao rapto, ao fraude, ao engano, ao abuso de poder ou dunha situación de vulnerabilidade ou a concesión ou recepción de pagos ou beneficios para obter o consentimento dunha persoa que teña autoridade sobre outra, con fins de explotación. A explotación inclúe como mínimo, a derivada da prostitución e doutras formas de explotación sexual, traballos ou servizos forzados, escravitude ou prácticas similares, servidume e extracción de órganos”.

A ausencia de denuncias é explicada polas propias mulleres facendo referencia ao medo e á falta de garantías sobre a súa seguridade e a da súa familia tanto no país de orixe como no de destino. Este é o motivo polo que en moitos dos casos teñamos que empregar recursos e ferramentas legais e sociais diferentes aos que se empregan cando as mulleres teñen a condición recoñecida de “vítima de trata”.

ACTIVIDADES LEVADAS A CABO NO DISPOSITIVO
ÁREA ACTIVIDADES
PERSOAL E SOCIAL Acollida Empadroamento Información e orientación para a asistencia médica – Tarxeta sanitaria Realización e seguimento dun proxecto persoal individualizado Desenvolvemento de habilidades para a convivencia Organización da vida diaria Coñecementos de cultura xeral/contorna Aproveitamento do lecer e o tempo libre Acompañamentos trámites e xestións Derivación/coordinación a/con outros recursos e/ou entidade
SAÚDE INTEGRAL Educación para a saúde e a alimentación Atención psicolóxica Mediación e acompañamento para o acceso a tratamento médico e/ou psicolóxico Seguimento e coordinación con outros servizos
FORMATIVA / LABORAL Obradoiros prelaborais e ocupacionais no Centro da Muller- Vagalume Acceso a cursos formativos independentemente da súa situación administrativa Mediación e acompañamento para o acceso a recursos formativos e de emprego Orientación e asesoramento laboral. Creación de itinerario individualizado de busca de emprego.
XURÍDICA Información xurídica sobre asuntos penais, civís, administrativos preferentemente no ámbito da estranxeiría Acompañamentos xurídicos e policiais. Acompañamentos para a realización de trámites administrativos Identificación de Vítimas de Trata con fins de explotación sexual Información de dereitos e recursos a Vítimas de Trata con fins de explotación sexual. Seguimento dos casos Coordinación cos grupos operativos de estranxeiría UCRIF, Fiscalía, Xudicatura, avogada/o designada/o pola quenda de oficio Formación ás mulleres en DD.HH, liberdades fundamentais, promoción da igualdade, etc.

O Dispositivo atendeu durante o ano 2021 a un total de 11 mulleres.

Na súa totalidade de orixe estranxeiro procedentes de países de América do sur (Brasil, Colombia, Perú e Uruguai) e de África (Nixeria).

Este ano, a situación das mulleres en contextos de prostitución y/ou VTSH continúa a ser especialmente delicada. Durante os momentos máis restritivos da pandemia, deixaron de ter ingresos.

A gran maioría, dada a situación administrativa irregular, viviron grandes dificultades para acceder a recursos e servizos que puideran satisfacer necesidades básicas como o aloxamentos ou alimentos.

A “nova normalidade” activou de novo o consumo de prostitución como viña facéndose ata entón, o que leva a que moitas mulleres, con necesidades extremas de gañar cartos, sufran e toleren situacións de extrema violencia.

É imprescindible afondar na nova e cambiante realidade que se nos presenta e reforzar as intervencións con este colectivo. A falta de oportunidades nos países de orixe continúa a ser a principal causa do proxecto migratorio, intimamente ligado á prostitución e á trata de seres humanos con fins de explotación sexual